ABŞ-ın Las Veqas şəhərində idman dünyası üçün misli görünməmiş bir eksperiment keçiriləcək. “Enhanced Games” adlanan bu qeyri-ənənəvi yarışlar 2026-cı ilin may ayında baş tutacaq. Müsabiqələrdə üzgüçülük, yüngül və ağır atletika kimi idman növləri yer alacaq. Ən mübahisəli cəhət isə — dopinqin açıq şəkildə icazə verilməsi olacaq.
Dopinqli idmana yaşıl işıq
Reuters-ə istinadən yayılan məlumata görə, “Enhanced Games” yarışları bütün mövcud antidopinq qaydalarını inkar edən və iştirakçılara performans artıran preparatlardan açıq şəkildə istifadə etməyə icazə verən ilk beynəlxalq layihədir.
Təşkilatçılar bu modeli “idman elminin gələcəyi” adlandıraraq, onu texnoloji tərəqqiyə bənzədirlər. Yarışın təsisçisi və ideya müəllifi, avstraliyalı biznesmen Aron D’Souza bildirib:
“Bizim layihə çox cəhətdən Formula-1-ə bənzəyir. Necə ki, oradakı texniki inkişaflar sonradan adi avtomobillərdə tətbiq olunur, burada da insan bədəni üzərində aparılan araşdırmalar cəmiyyətə fayda verəcək”.
Enhanced Games nədir?
“Enhanced Games” — “yaxşılaşdırılmış idmançılar üçün” nəzərdə tutulan kommersiya turniridir. Layihənin əsas fərqi ondan ibarətdir ki, burada dopinq nəinki qadağan deyil, əksinə, təşviq edilir. Təşkilatçılar bu addımı idmanda “bioloji və texnoloji inkişafların” qarşısının alınmasına son qoymaq kimi əsaslandırırlar.
Beynəlxalq reaksiyalar və qalmaqallar
Yeni format sərt tənqidlərə tuş gəlib. Beynəlxalq antidopinq təşkilatları və klassik idman dairələri bu yarışları “mənəviyyatsız eksperiment” və “idman prinsiplərinə zidd” adlandırırlar. Bəzi tanınmış ekspertlər isə bu layihəni birbaşa “genetik bazarda yarış” adlandırırlar.
Bununla belə, təşviqatçılar artıq ilk nəticələrlə öyünürlər. Məsələn, yunan üzgüçü Kristian Qolomeev Enhanced Games çərçivəsində 50 metr sərbəst üzmə üzrə qeyri-rəsmi rekord vurub — 20.89 saniyə ilə. Bu nəticə Beynəlxalq Üzgüçülük Federasiyasının standartlarına uyğun olmasa da, yarış təşkilatçıları tərəfindən “sübut” kimi təqdim olunur. “Artıq təqaüdə çıxmalı idi, amma indi insanlıq tarixindəki ən sürətli nəticəni göstərdi. Niyə? Çünki elmdən istifadə etdi”, – deyə D’Souza bildirib.
Şəffaflıq yox, “tibbi sirr”
Maraqlısı odur ki, təşkilatçılar idmançının hansı maddələrdən istifadə etdiyini açıqlamırlar. “Tibbi məxfilik” prinsipinə istinad edən qurum bununla bağlı ictimaiyyətə geniş məlumat verməkdən yayınır.
Nəticə və suallar
Enhanced Games yarışlarının idman tarixində hansı yer tutacağı hələ bəlli deyil. Amma aydındır ki, bu turnir ənənəvi idman dünyasında ciddi sarsıntılar yarada bilər. Tərəfdarlar bu modeli gələcəyin norması kimi təqdim edir, tənqidçilər isə sağlamlıq və ədalət prinsiplərinə təhlükə hesab edirlər.
