Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi (BOK) Los-Ancelesdə keçiriləcək 2028-ci il Olimpiada Oyunlarının proqramını və idmançı kvotalarını rəsmi olaraq təsdiq edib. Bu qərar BOK-nun İcra Heyətindən çıxıb və 2023-cü ildə qəbul edilmiş prinsiplərə – cins bərabərliyi, qlobal cəlbedicilik, xərc və mürəkkəblik nəzarəti, idmançı fokusuna – uyğundur. Proqram idman federasiyalarından gələn təkliflər əsasında hazırlanmışdır.

Oyunlarda cəmi 31 idman növündə 351 medal kompleksi paylaşılacaq. Bu, 2024-cü ildə Parisdə keçirilən Olimpiadada (329 medal) 22 medal artıqdır. Artım pəşəkar idman növlərinin proqrama daxil edilməsi ilə bağlıdır.

2028-ci il Olimpiadasına daxil olan yeni idman növləri

Proqramı zənginləşdirmək üçün beş yeni idman növü əlavə olunub. Bu növlər ABŞ-da və qloballa populyar olan idmanları əhatə edir, mövcud infrastrukturun istifadəsini nəzərə alır və yeni idmançı və tamaşaçı qruplarını cəlb etməyi hədəfləyir. BOK-nun 2023-cü il oktyabr sessiyasında bu təklif LA28 təşkilat komitəsi tərəfindən verilib və təsdiq olunmuşdur.

Yeni idman növləri belədir:

Flag-futbol (amerkika futbolunun bir növü) – Olimpiada proqramında tam debütant.
Kriket – 128 il aradan sonra qayıdır (1900-cü il Oyunlarında olub).
Skvoş – Olimpiadaya ilk dəfə daxil olur.
Lyakros (altıkişilər formatı) – 1904 və 1908-ci illərdə rəsmi proqramda olub, 1984-cü ildə nümayiş etkilidir.
Beysb ol / Softbol – 1992, 1996, 2000, 2004, 2008 və 2020-ci illərdə təmsil olunmuşdur.

Bu yeni növlər əlavə olaraq 698 idmançı kvotasını (qadınlar üçün 322, kişilər üçün 376) təmin edir. Cəmi idmançı sayı 11.198ə çatacaq, bunlardan 50,5% (5655) qadın, 49,5% (5543) isə kişi olacaq. Bu, Olimpiada tarixində ilk dəfə qadın idmançıların sayının kişilərdən çox olmasıdır.

Əlavə medallar və təkmilləşdirmələr

Yeni medallar yalnız yeni növlərlə məhdudlaşmır. Bəzi idmanlarda disiplinlər dəyişdirilib və yeni kateqoriyalar əlavə olunub:

Boks: Qadınlar üçün 75 kq kateqoriyası əvəzinə iki yeni – 70 kq və +80 kq. Bu, cins bərabərliyini tam təmin edir və idmançı kvotalarını Paris-2024-dəki kimi saxlayır.
** üzgüçülük**: Kişi və qadınlar üçün 50 m aralıqda yeni distansiya – arxada, bataflya və braxda. Əvvəllər sprint yalnız azad üslubda olub.
Akademik üzgüçülük: Qadın və kişi təkban və qarışıq cütlüklər disiplini əlavə olunub.
Skalə çıxma: Boulder və lead ayrı disiplinlərə çevrilib (kişi və qadınlar üçün). Əvvəllər birləşdirilib.

Həmçinin, altı idman növündə yeni qarışıq turnirlər yaranacaq: nağıllı tennis, oxçuluq, yüngül atletika (4×100 m estafeta), gimnastika, qolf, üzgüçülük və nağıllı tennis. Bu, medallar sayını artırır və cins bərabərliyinə töhfə verir.

Qeyri-standart cins bərabərliyi: Tarixi addım

BOK 2028-ci il Oyunlarını cins bərabərliyinin simvolu elan edib. Medallar paylanmasında kişilər (165) qadınlardan (161) bir qədər üstün olsa da, 25 qarışıq medal var. Lakin idmançı kvotaları qadınlar üçün üstünlük təşkil edir: 5333 qadın, 5167 kişi (əsas proqramda). Bu, Paris-2024-dəki bərabərlikdən irəli addımdır.

Komanda idmanlarında ilk dəfə qadın və kişi komandalarının sayı bərabər olacaq. Xüsusilə:

Su polo: Hər iki cinsdə 12 komanda (iki qadın komandası əlavə olunub).
Futbol: Qadın komandaları 16, kişilər U-23 formatında 12 – qadın futbolu milli komandalarla təmsil olunur, bu da sayı artırır.
3×3 basketbol: Hər cinsdə 12 komanda (Paris-də 8 olub).

BOK idman direktoru Kit Makonnell qeyd edib ki, Parisdə qadın yarışlarının bilet tələbi və telebaxış reytinqləri kişilərlə bərabər və ya üstün olub, bu da qərarın meritokratik əsasda olduğunu göstərir.

Oyunların vaxtı və tarixi əhəmiyyəti

Olimpiada Oyunları 2028-ci il 14 iyul – 30 iyul tarixlərində keçiriləcək. Los-Anceles ikinci dəfə məsafəli İyun Olimpiadasına ev sahibliyi edəcək – ilk dəfə 1984-cü ildə olub. Proqram innovasiya və bərabərlik prinsipinə uyğun hazırlanmış, yeni tamaşaçıları cəlb etməyi və idmançı təcrübəsini yaxşılaşdırmağı hədəfləyir. BOK İcra Direktoru Kristof Dubi vurğulamışdır ki, proqram mövcud mərkəzlərin maksimum istifadəsini və yeni infrastruktura tikilməsini nəzərə alıb.

Bu Oyunlar Olimpiya hərəkatının inkişafında yeni səhifə açacaq: daha çox qadın idmançı, yeni idman növləri və qarışıq yarışlar sayəsində qlobal cəlbedicilik artıracaq. Paris-2024-dən sonra LA-2028 idman və bərabərlik üçün yeni standart qoyacaq.