Keyrin (yaponca «rəqabət təkərləri» mənası verir) velotrekin maraqlı növüdür. Burada final sprintindən əvvəl bir neçə dövrə sabit sürətlə keçilir. Yarışa 6-9 iştirakçı ilə kütləvi start verilir ki, bu da həm tamaşaçılıq, həm də rəqabət səviyyəsini xeyli artırır. Keyrin təxminən 1948-ci ildə yaranıb və əvvəllər qumar xarakteri daşıyıb. 1957-ci ildə Yaponiya Keyrin Assosiasiyası qurulub, o, yarışları keçirməklə yanaşı, texniki standartları müəyyənləşdirib və forma hazırlayıb. Bu gün yarışlar JKA Fondu (Japan Keirin Association) tərəfindən idarə olunur. Qadın keyrini 1949-1964-cü illərdə keçirilib, 2012-ci ildə yenidən bərpa olunub.
Yarışlar necə keçir?
Yarış velosipedçilərin start stendinə təntənəli keçidi ilə başlayır. Onlar velotreka daxil olanda və startda baş əyirlər. Startdan əvvəl bütün idmançılar püşk atıb mövqelərini müəyyənləşdirirlər. Ancaq həmişə öndə peyser (pacer) gedir – bu, motosiklet, moped və ya təndem ola bilər. Ənənəvi olaraq peyser bənövşəyi-narıncı zolaqlı formada olur, uzaqdan görünür və bütün velosipedçilər onun arxasında qalmalıdırlar. O, 25 km/saatdan başlayıb sürəti tədricən artırır, yarışın sonunda 50 km/saata çatdırır.
Finişə 600-700 metr qalmış peyser trekdən çıxır. Bəzən qalib 70 km/saat sürətlə finişə çatır. Keyrin üçün ümumi məsafə 2 km təşkil edir (trek növündən asılı olaraq 250 metrlikdə 8 dövrə, 333 metrlikdə 6 dövrə və ya 400 metrlikdə 5 dövrə).
Keyrinə necə hazırlaşırlar?
Gələcək peşəkar idmançılar Yaponiya Keyrin Məktəbinə daxil olur və buranı bitirdikdən sonra rəsmi imtahan verirlər. Bu, çox çətindir – namizədlərin yalnız 10 faizi sərt seçimdən keçir. Uğurlu olanlar dərhal ağır gündəlik məşqlərə başlayırlar.
Gün rejimi səhər 6:30-dan axşam 22:00-a qədər sıx cədvəllə doludur. Məşğələlər fiziki hazırlıq, nəzəriyyə və hətta etiket dərslərini əhatə edir. Yeni gələnlər qadınlarla ünsiyyət qura bilməz, ailə ilə telefon danışıqları ciddi məhdudlaşdırılır. Buna görə də bir çoxları məktəbi fədakarlıq forması kimi qiymətləndirir.
Böyük keyrinlər və Olimpiya
Kişi keyrin üzrə UCI Dünya Çempionatı 1980-ci ildən keçirilir, qadınlar üçün isə 2002-ci ildən. Kişilər arasında ilk qalib avstraliyalı Denni Klark, qadınlar arasında isə çinli Li Na olub. Yapon velotreki 1996-cı ildə Olimpiya proqramına daxil edilib, ilk yarışlar isə 2000-ci il Sidney Olimpiadasında keçirilib.
Yaponiyada keyrin təkcə idman deyil – bu, mədəniyyətin və qumar ənənəsinin bir hissəsidir. Olimpiya versiyası daha qısa və sadədir, amma Yaponiyada o, hələ də milyonları cəlb edən böyük şoudur.
